Rannsóknarstofa í bernsku- og æskulýðsfræðum

Stofan sinnir rannsóknum á lífi og lífsskilyrðum barna, unglinga og ungmenna þar sem menntun og uppeldi eru séð í heildrænu samhengi einstaklings og samfélags.

    ""

    Rannsóknarstofa í bernsku- og æskulýðsfræðum hefur frumkvæði að og sinnir rannsóknum á á lífi og lífsskilyrðum barna, unglinga og ungmenna þar sem menntun og uppeldi eru séð í heildrænu samhengi einstaklings og samfélags.

    Aðalmarkmið rannsóknarstofunnar er að auka og efla rannsóknir á sviði bernsku- og æskulýðsfræða

     

    Hlutverk og markmið

    • Eiga frumkvæði að og sinna rannsóknum á sviðinu
    • Vera samstarfsvettvangur fræðimanna á sviðinu og við fræðimenn annarra sviða
    • Hafa samstarf og tengsl við þá aðila sem móta stefnu og sjá um framkvæmdir á sviðinu í samfélaginu
    • Hafa samstarf við erlenda aðila um rannsóknir og þróun
    • Veita nemum í rannsóknartengdu framhaldsnámi þjálfun og reynslu í vísindalegum vinnubrögðum
    • Stuðla að yfirsýn fáist yfir rannsóknir á umræddu sviði, miðla þekkingu og kynna niðurstöður rannsókna meðal annars með útgáfu fræðigreina og fræðirita og með fyrirlestrahaldi
    • Veita ráðgjöf og aðra þjónustu á sínu sviði

    Margvíslegar rannsóknir skortir hér á landi á þessu viðfangsefni.

    Kenningar líðandi stundar eru gagnrýnar á fyrri tíma kenningar um aðstæður og félagsmótun nútímabarna og þróun þeirra sem meðal annars tóku ekki nægilega mið af gagnverkandi þáttum.

    Rannsóknir stofunnar hverfast um hnattræna og staðbundna bernsku- og æskulýðsmenningu, félagsleg ferli og þátttöku barna og unglinga í mótun eigin lífs og hinna ýmsu samfélagssviða. Þær lúta einnig að þróun og störfum fagstétta sem sinna málefnum barna og ungmenna.
         
    Forgangsverkefni Rannsóknarstofu í bernsku- og æskulýðsfræðum snúa að félagslegum og menningarlegum þáttum og inntaki og hlutverki menntunar í því samhengi.

    Verkefnin snúa að því að rannsaka:

    • tengsl samfélags og menntunar
    • uppeldishlutverk menntunar 
    • lífsgæði
    • velferð og öryggi barna og unglinga
    • efla styrk og völd
    • jafnrétti
    • samfélagslega þátttöku barna og unglinga meðal annars með því að rannsaka hagsmunatengsl og stöðu jaðarhópa
       

    Samstarf
    Rannsóknarstofa í bernsku- og æskulýðsfræðum er samstarfsvettvangur fræðimanna á sviðinu og leggur jafnframt áherslu á samstarf við fræðimenn á öðrum sviðum.

    Fræðasvið sem lúta að bernsku- og æskuskeiði nútímans eru fjölmörg en jafnframt einkennast þau af fræðilegu samstarfi sem er forsenda frjórrar samræðu og árangursríkra rannsókna.

    Stofan hegur samstarf og tengls við:

    • erlenda aðila
    • fagstéttir
    • stjórnvöld
    • sveitafélög og fjölmarga aðra

     
    Stofan veitir nemum í rannsóknartengdu framhaldsnámi þjálfun og reynslu í vísindalegum vinnubrögðum með því að gefa þeim kost á að vinna rannsóknir og námsverkefni á vegum rannsóknarstofunnar.

    Nemar hafa bakgrunn í félagsvísindum eða hafa hlotið kennslu og  þjálfun á ýmsum sviðum kennaramenntunar án þess að hafa lagt stund á tiltekin félagsvísindi.  Þarfir nema eru því oft margvíslegar. Nemar sem stunda atvinnu samhliðanámi eru líklegir til að byggja á fyrri starfsreynslu í menntageiranum, þetta á líka við um suma nema í fullu námi. Viðeigandi rannsóknarreynsla og nám er höfð til hliðsjónar við að skilgreina þarfir og viðfangsefni.
     

    Rannsóknarstofan stuðlar að því að yfirsýn fáist yfir rannsóknir á umræddu sviði, miðlar þekkingu og kynnir niðurstöður rannsókna meðal annars með útgáfu fræðigreina og fræðirita og með fyrirlestrahaldi.
     

     

    Formaður

     

    Stjórn 2015-2016

    • Gestur Guðmundsson, prófessor 
    • Guðrún Kristinsdóttir, prófessor 
    • Árni Guðmundsson, námsbrautarstjóri

     
    Varastjórn

    • Guðrún Valsdóttir, doktorsnemi

    Bækur

     

    Greinar 

    • Jóhanna Kr. Arnberg Gísladóttir, Guðrún Kristinsdóttir og Amalía Björnsdóttir. „‚Voruð þið að tala um mig?‘ Um nemendavernd í grunnskólum.“ Netla – Veftímarit um uppeldi og menntun 31. desember 2015.
    • Gestur Guðmundsson. „Vegferð til fullorðinsaldurs: Alþjóðlegar fræðahefðir og erindi þeirra við íslenskar rannsóknir.“ Uppeldi og menntun/The icelandic journal of education 24, 2 (2015): 9-32.
    • Gestur Guðmundsson. „Innflytjendur í íslenskum framhaldsskólum.“ Netla – Veftímarit um uppeldi og menntun: Sérrit 2013 – Rannsóknir og skólastarf (2013).
    • Gestur Guðmundsson og Hulda Karen Ólafsdóttir. „Brotthvarf og endurkoma fullorðinna í nám á framhaldsskólastigi.“ Tímarit um menntarannsóknir/Journal of Educational research (Iceland) 10 (2013): 44-64.
    • Guðrún Kristinsdóttir og Ingibjörg H. Harðardóttir. „Mörg íslensk börn hafa vitneskjuna: Um þekkingu og skilning barna á ofbeldi á heimilum.“ Tímarit hjúkrunarfræðinga 84, 5 (2008): 46-54.

     

    Nemendaverkefni 

    Meðal rannsókna

    Þekking barna á ofbeldi á heimilum

    • undir stjórn Guðrúnar Kristinsdóttur.

    Frihet og likhet for velferdsstatenes barn? Nordiske barndommer 1900 – 2000. Norrænt rannsóknarverkefni, Ólöf Garðarsdóttir. 

    • Rannsókn á framhaldsskólagöngu innflytjenda og barna innflytjenda, Gestur Guðmundsson.
    • Atvinnuleysi ungs fólks upp úr kreppunni 2008. Aðgerðir gegn því, og hvaða árangri hafa þær skilað þátttakendum í menntun og vinnu, Gestur Guðmundsson.
    • Illt er að vera iðjulaus. Skóli og vinna. Vettvangur barna og ungmenna á Íslandi 1950-1990, Ólöf Garðarsdóttir.

     

    Doktorsverkefni sem unnin eru í tengslum við rannsóknarstofuna

    • Hvernig læra menn á Íslandi að verða rithöfundar? Guðrún Valsdóttir.
    • Fagmennska og æskulýðsstarf, Árni Guðmundsson.
    • Notendasamráð við ungt fólk, H. Alma Árnadóttir.

     

    Önnur nemendaverkefni

    • Fræðsluefni um heimilisofbeldi fyrir börn á yngsta stigi grunnskóla, Arndís Oddfríður Jónsdóttir, M.Ed., yfirstandandi 2016. 

     

    Verkefnum sem er nýlega lokið

    Vitundarvakning um skólafræðslu um kynferðisofbeldi gegn börnum. 

    • Berglind Rós Magnúsdóttir og Guðrún Kristinsdóttir

    Í samvinnu við Vitundarvakningu ríkisstjórnarinnar um kynferðisofbeldi gegn börnum.

    Í tengslum við þetta verkefni vann

    • Guðrún Edda Bjarnadóttir BA-verkefnið

    "Brúðuleikhús sem námstæki og frásagnaraðferð: Átaksverkefni gegn líkamlegu og kynferðislegu ofbeldi gagnvart börnum" 

    Tenglar